Op dit moment krijgen ouders nog een voorschot in de vorm van kinderopvangtoeslag, die ze mogelijk aan het einde van het jaar gedeeltelijk terug moeten betalen. Dat gebeurt als er iets is veranderd in het inkomen van ouders. De onzekere voorschotbedragen aan kinderopvangtoeslag en de naheffingen van duizenden euro’s die daarop konden volgen, vormden de basis voor de toeslagaffaire.
Dat schandaal en recente rapporten hebben het kabinet duidelijk gemaakt dat het kinderopvangstelsel anders moet, schrijft demissionair minister Van Gennip (SZW) aan de Tweede Kamer. In het toeslagenschandaal werden ouders onterecht aangemerkt als fraudeur. Ze moesten grote bedragen terugbetalen aan ontvangen toeslag en kwamen in grote problemen. De affaire leidde tot de val van het kabinet-Rutte III. Nog steeds is de afhandeling van de affaire gaande.
Het kabinet wil voorkomen dat mensen onnodig te maken krijgen met hoge terugvorderingen, een van de kernpunten uit de parlementaire enquêtes. Daarom is er de afgelopen jaren hard gewerkt aan een nieuw financieringsstelsel voor kinderopvang, met meer zekerheid en minder risico voor ouders, schrijft de minister. Het demissionaire kabinet gaat alvast voorbereidingen treffen voor de hervorming, ‘zodat een volgend kabinet het uiteindelijke besluit kan nemen’.
Vanaf volgend jaar wordt er ook extra geld uitgetrokken om de kinderopvang goedkoper te maken. In totaal gaat het in 2025 om 429 miljoen euro extra, een bedrag dat tot 2027 stapsgewijs oploopt. Verwacht wordt dat dit leidt tot een toenemende vraag, maar door de stapsgewijze opbouw van dit budget denken kinderopvangorganisaties de extra vraag aan te kunnen.
Het kabinet heeft vier manieren uitgewerkt om de toeslag met die middelen te verhogen. Alle varianten leiden tot betaalbaardere kinderopvang en een hogere verwachte arbeidsparticipatie van ouders, stelt het kabinet, maar welke ouders erop vooruitgaan verschilt per variant. Van Gennip wil de varianten snel bespreken met de Tweede Kamer, daarna neemt het kabinet er een besluit over.