Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in het kindcentrum

Marketing in de kinderopvang. Is dat nu nodig? We weten toch allemaal dat ouders het liefst hun kinderdagverblijf dichtbij kiezen, of net eentje verderop. En hooguit bij specifieke opvang, zoals natuur- of sport-bso’s, bereid zijn een stukje verder te bakfietsen.

Ook dit jaar komen we weer met een mooi themanummer over leren en ontwikkelen, in brede zin. Met tal van gevarieerde artikelen en invalshoeken. Maar voordat we ons vaktechnisch verdiepen, stellen we in deze Kindcentrum BBMP eerst een fundamentele vraag: klopt onze professionele basishouding nog wel als het gaat om het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen?

De kinderopvang heeft zich een aantal jaren geleden massaal op de babyopvang gestort. Nu, jaren later en net als in echte gezinnen, is de roze wolk er een beetje van af. Vandaar de titel van dit themanummer van Kindcentrum BBMP: wat doen we met de baby?

Samenwerken met jeugdhulp, jeugdzorg en welzijn. Dat is het thema van Kindcentrum BBMP, waarin tal van mensen uit de kinderopvang en daarbuiten hun licht laten schijnen op ‘het zorgkind’. En op hun samenwerking met partners, die ertoe bijdraagt dat zorgkinderen hun plek in reguliere of iets aangepaste kinderopvang kunnen behouden.

Een goede binnenruimte maken op een kinderdagverblijf, peuterverblijf of bso doe je vooral samen. Als directeur, bestuurder of manager bepaal je dat niet in je eentje of alleen met je leverancier. Nee, je gaat voor deskundigheid en overleg. Samen met ervaren interieurontwerpers en samen met je pedagogisch medewerkers.

In deze uitgave van Kindcentrum BBMP zoomen we in op de personeelskrapte in de sector kinderopvang en de omgang daarmee. Geen klaagnummer, want dat we moeilijk medewerkers kunnen vinden en behouden, dat weten we allemaal wel. Zie het eerder als een feestnummer, met tal van voorbeelden en tips over hoe je wél medewerkers kunt vinden, behouden en stimuleren. Dat laatste, stimuleren, dat moet je als moderne werkgever doen en kunnen.

Dit themanummer van Kindcentrum BBMP gaat over opleidingen, jezelf ontwikkelen en – breder – persoonlijke groei. Immers, een opleiding volgen is niet een statisch iets, je confronteert jezelf ook met nieuwe werelden. Waarin je kunt groeien, en tegelijk jezelf tegenkomt tijdens die groei.

Intensieve samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang in integrale kindcentra (ikc’s) brengt flinke administratieve uitdagingen met zich mee. In dit nummer van Kindcentrum BBMP zoomen we in op verschillende aspecten daarvan. We bezoeken SCIO Groep en Un1ek, gefuseerde onderwijs/kinderopvang-organisaties die uitgebreid vertellen over hoe hun bestuurders de organisaties managen. Over structuur, taakverdelingen en de rol van ondersteunende diensten.

We hebben veel handen op elkaar gekregen voor het thema van deze Kindcentrum BBMP, leiderschap in de kinderopvang. Het onderwerp leeft, en terecht. Want de meeste lezers van BBMP geven leiding aan kinderopvangorganisaties, groot of klein, of aan delen van een organisatie.

In de kinderopvang leek de afgelopen maanden een bijna weldadige rust te heersen. Deels door een leegloop bij branchepartijen, die zichzelf opnieuw op de rails moeten zetten. Zichzelf opnieuw uitvinden. Personele wisselingen bieden daartoe altijd kansen. Rust was er ook omdat het kabinet Rutte IV was gevallen en iedereen de uitslag van de Tweede-Kamerverkiezingen moest afwachten. Politiek staat alles in de ijskast.

Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen om hun talenten volledig te kunnen ontwikkelen, al bij aanvang van hun leven. Hun ontwikkeling mag niet negatief worden beïnvloed door achtergrond, opleidingsniveau en financiële situatie van de ouders. Kansengelijkheid is de term die we daarvoor hebben bedacht.

Leren en ontwikkelen in allerlei vormen, dat staat in dit themanummer van Kindcentrum BBMP centraal. Lees het als (jezelf) opleiden in brede zin. Bijvoorbeeld via een officiële AD Pep-opleiding, we spreken met de opleidingscoördinator van Fontys. In de opleiding is de T-shaped professional nu meer geïntegreerd in het curriculum.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP veel aandacht voor het binnenklimaat in de kinderopvang. Maar ook voor de laatste stand van zaken in politiek Den Haag, dat worstelt met het thema ‘geld verdienen in de kinderopvang’. Gelukkig zijn er onderzoeksbureaus, waarvan de politiek hoopt dat die een (gouden) ei van Columbus tevoorschijn kunnen toveren.

In dit nummer van kindcentrum BBMP staat op verschillende manieren ‘vertrouwen’ centraal. Vertrouwen in de kinderopvang, het lijkt een vaag begrip. Toch weten we het in deze BBMP heel concreet te maken, door het begrip vanuit verschillende invalshoeken voor kinderopvangprofessionals te belichten.

2023 is een historisch jaar voor magazine BBMP. Ons tijdschrift bestaat 15 jaar. Allereerst maakt ons dat natuurlijk dankbaar, voor het vertrouwen dat we al die jaren van de top en het middenkader van (grote en kleine) kinderopvangorganisaties hebben gekregen. Als echt werkveldblad hebben we talloze bijdragen van enthousiaste (en vaak kritische) betrokkenen uit de kinderopvang mogen publiceren. Die stuk voor stuk hebben bijgedragen aan de verdere volwassenwording en professionalisering van de kinderdagopvang, de buitenschoolse opvang en het peuterspeelzaalwerk.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP een keur aan artikelen over ict in de kinderopvang. Leveranciers vertellen over hun aanbod aan de kinderopvang, al dan niet samen met hun afnemers. Innige samenwerking tussen kinderopvangorganisatie en leverancier blijkt altijd een vereiste.

Soms word je bij het maken van een thema­ nummer ingehaald door actuele ontwikke­ lingen. Zoals bij het thema ‘Werken met teams’ in deze Kindcentrum BBMP. Het is een prachtig nummer, met onderwerpen als: hoe creëer je goed functionerende teams, hoe zorg je voor psychologische vei­ ligheid voor je medewerkers, hoe ga je om met ziekteverzuim, hoe verweer je je tegen een roddelcultuur? Zeer lezenswaardig.

Een leven lang leren, STAP-budgetten, interne cursussen. En interne externe cursussen of juist externe interne cursussen. De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers.

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

De kinderopvang wordt vanaf 2029 bijna gratis voor werkende ouders. Staatssecretaris Nobel (participatie en integratie) en staatssecretaris Palmen (herstel en toeslagen) hebben het wetsvoorstel hiervoor opengesteld voor internetconsultatie, zodat iedereen kan reageren op de plannen.

Tien maatschappelijke organisaties roepen het kabinet op vast te houden aan de plannen voor een nieuw kinderopvangstelsel. In het stelsel verdwijnt de kinderopvangtoeslag en komt er meer financiële regulering voor kinderopvangaanbieders.

Het kabinet maakt het met een tijdelijk besluit vanaf 2027 voor een beperkt aantal locaties mogelijk om gezamenlijke peuter-kleutergroepen aan te bieden. Maximaal 200 kindercentra en scholen mogen dan vier jaar een peuter-kleutergroep aanbieden als ze aan meerdere voorwaarden voldoen. Bijvoorbeeld de maximale groepsgrootte, leeftijden van de kinderen, vaste begeleiders en voldoende ruimte.

Op 1 juli 2025 is Pauline Slot benoemd tot bijzonder hoogleraar op de leerstoel integratieve pedagogiek kinderopvang en onderwijs 0–13 jarigen aan de Universiteit Utrecht. Paulines focus ligt op de kwaliteit van kinderopvang en onderwijs en de bijdrage die deze pedagogische systemen kunnen leveren aan het bevorderen van brede ontwikkelingskansen, kansengelijkheid en inclusie. De leerstoel is tot stand gekomen op initiatief van stichting CAOP.

De landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft een aantal factsheets ontwikkeld, onder meer over samenwerking met ouders. Goede samenwerking, ook wel pedagogisch partnerschap met ouders genoemd, is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en de kwaliteit van de kinderopvang. Bij pedagogisch partnerschap delen ouders en medewerkers hun kennis en ideeën over wat het beste werkt voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind.

Voor veel mensen in Nederland zijn toeslagen onmisbaar om te kunnen meedoen in de maatschappij. Toeslagen zijn pas echt een steun wanneer ze niet hoeven worden terugbetaald. En als de mensen die er recht op hebben, toeslagen ook daadwerkelijk aanvragen. Zonder angst voor terugvorderingen. Daarom roept Dienst Toeslagen in de Stand van de Uitvoering 2025 op tot een dialoog met opdrachtgevende ministeries en politiek.

Het enthousiasme is groot: een groep vol pedagogisch professionals, onderzoekers, atelier-pedagogen en kunstenaars reist mee naar Reggio Emilia. Beelden, presentaties en workshops in schooltjes en ateliers inspireren je tot vernieuwend pedagogisch denken. De voorbereidingsdag is 4 oktober: mis het niet! Na afloop van de reis reflecteren we op Perron 07: het Sporen van Reggio schooltje in Den Haag. Er zijn nog enkele plekken beschikbaar.

De Kinderboekenweek is begonnen! Dit jaar is het thema "Vol avontuur!". 

De Kinderboekenweek vindt plaats van 1 tot en met 12 oktober 2025 en richt zich op spannende reizen, magische ontdekkingen en verhalen die de fantasie prikkelen. Daarom onder andere aandacht voor het avontuur van Alfje, het letterbeest. Dit boek, dat rijk geïllustreerd is voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar, inspireert tot het leren van letters en tot lezen. 

Het aantal gevallen van wiegendood in Nederland is de laatste jaren schrikbarend gestegen, zonder dat het aantal geboorten evenredig toenam. In 2022, 2023 en 2024 overleden respectievelijk 36, 41 en 37 baby’s plotseling en zonder duidelijke oorzaak. Dat is ruim 50 procent meer dan het gemiddelde van de tien jaar daarvoor. BOinK, de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang, de Vereniging Ouders van Wiegedoodkinderen en VeiligheidNL, luiden de noodklok.

Het definitieve besluit kinderopvangtoeslag 2026 is gepubliceerd. In dit besluit zijn de maximum uurtarieven en de toetsingsinkomens voor 2026 vastgesteld. In het definitieve besluit zijn er geen wijzigingen ten opzichte van het ontwerpbesluit. De maximale uurtarieven voor 2026 worden met 4,84 procent geïndexeerd.

Op 30 oktober 2025 organiseert Waarborgfonds & Kenniscentrum Kinderopvang de Meetup ‘Meer ruimte voor kinderopvang’ in Utrecht. Deze bijeenkomst brengt professionals samen die werken aan toekomstbestendige huisvesting voor jonge kinderen, van ondernemers, bestuurders en beleidsmakers tot ontwikkelaars en experts. Het programma bestaat uit drie sessierondes met sessies over onder meer:

Het demissionaire kabinet Schoof bereidt zich voor op de invoering van bijna gratis kinderopvang voor werkende ouders in 2029. Ouders krijgen dan meer zekerheid en aanzienlijk lagere kosten voor kinderopvang en werken moet meer lonen. En kinderopvangorganisaties krijgen de garantie op een stabiele financiering. Om ervoor te zorgen dat de kinderopvang betaalbaar blijft, komen er regels over overwinsten en excessieve salarissen in de sector.

Onderzoekers van de Radboud Universiteit en de Inspectie van het Onderwijs onderzochten lerarenopleidingen voor het primair onderwijs. Hieruit blijkt dat leraren aan het eind van hun opleiding ‘uiteenlopende kennis en vaardigheden meekrijgen’. Daarnaast concluderen zij dat de meeste routes bekwaamheidseisen niet volledig hebben verwerkt in de leerdoelen van de opleidingsroutes.

Het aantal baby’s dat overlijdt aan wiegendood stijgt sinds 2022 weer. Een zorgelijke ontwikkeling die ook de kinderopvang raakt. Om professionals beter te ondersteunen, is het protocol Veilig Slapen in de Kinderopvang vernieuwd. In de Week van Veilig Slapen kun je op dinsdag 23 september 2025 van 18:00 tot 19:00 uur in een gratis webinar ontdekken wat er is veranderd aan het protocol, waarom dat nodig is en hoe je het protocol toepast binnen jouw opvanglocatie.

Hoe staat het ervoor met medezeggenschap in kinderopvang? Worden medewerkers voldoende betrokken bij beslissingen binnen hun organisatie? En hoe actief zijn personeelsvertegenwoordigingen en ondernemingsraden in de sector? Om deze vragen te beantwoorden, lieten de cao-partijen in kinderopvang een landelijk onderzoek uitvoeren.

Bijna alle scholen, mbo-opleidingen en voorzieningen voor voorschoolse educatie in Nederland hebben te maken met kinderen of jongeren die van huis uit een andere taal spreken dan Nederlands. De Onderwijsraad adviseert deze talige diversiteit beter te benutten. Andere thuistalen kunnen leerlingen helpen bij het leren van en in het Nederlands.

Het kabinet gaat in 2029 bijna gratis kinderopvang invoeren voor werkende ouders. Voor ouders betekent dit dat werken meer gaat lonen. Ook hebben zij dan meer zekerheid en aanzienlijk lagere kosten voor kinderopvang. Voor kinderopvangorganisaties is er de garantie op een stabiele financiering. Om ervoor te zorgen dat de kinderopvang betaalbaar blijft, komen er regels over overwinsten en excessieve salarissen in de sector.

Welk uurtarief past bij jouw kinderopvangorganisatie? En hoe onderbouw je dat richting ouders? Tijdens het webinar ‘Hoe bepaal ik mijn uurprijs?’ word je stap voor stap meegenomen in het bepalen van een passend en onderbouwd tarief.

Kindcentra 2.0: Samenwerken voor de toekomst van onze kinderen

Tussen 2007 en 2025 heeft zich een stille revolutie voltrokken in opvang en onderwijs: de opkomst van kindcentra (IKC’s). Hier werken onderwijs en opvang niet langer langs elkaar heen, maar vormen ze één team, met één visie. En nu gaat het nóg harder: besturen slaan de handen ineen en fuseren tot hybride organisaties.

Het consortium landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft de resultaten gepubliceerd van de nieuwste jaarlijkse meting (LKK 2024) naar de kwaliteit van kinderopvang in Nederland. De meting laat ‘een stevige sector’ zien, ondanks de uitdagingen van de afgelopen jaren. De emotionele kwaliteit blijft hoog, ook internationaal gezien. Wel neemt de druk op de sector toe, vooral in de buitenschoolse opvang.

Wetenschap ontmoet praktijk Op donderdag 25 september 2025 staat het jaarlijkse congres van het Expertisecentrum Kinderopvang volledig in het teken van actuele thema’s die ertoe doen in de praktijk van de kinderopvang.

Een sterk netwerk van mensen en voorzieningen om kinderen en jongeren heen – een sterke pedagogische basis – helpt hen om gezond, veilig en kansrijk op te groeien. In een nieuwe samenwerkingsgids vinden onderwijsprofessionals, gemeentelijke beleidsmakers, professionals in (jeugd)welzijn en ouders handvatten en tips om gezamenlijk deze pedagogische basis te versterken.

Op 18 september 2025 is het de Dag van de Pedagogisch Professional. Die dag wordt gevierd met de landelijke stoepkrijtactie Krijt voor Kracht! Overal in Nederland krijten kinderopvangprofessionals samen met kinderen de stoepen en pleinen. Met deze actie willen de organisatoren aandacht vragen voor het personeelstekort in de kinderopvang, benadrukken hoe belangrijk kinderopvang is voor de ontwikkeling van kinderen en alle pedagogisch professionals en gastouders in het zonnetje zetten.

Het kabinet gaat excuses maken aan alle jongeren en kinderen die zijn getroffen door de uithuisplaatsingen bij de toeslagenaffaire. De kinderen en jongeren hebben door de uithuisplaatsingen extra schade ondervonden door de problemen die in hun gezinnen ontstonden. Het kabinet wil hun leed expliciet erkennen en met de jongeren in gesprek over extra ondersteuningsmaatregelen.

Veel kinderopvang en onderwijsinstellingen zijn begonnen aan de ontwikkeling van een integraal kindcentrum. Dat lukt aardig, maar er blijven vragen. Misschien vraagt het een verandering op een dieper niveau, een transformatie. Tot nu toe was er veel aandacht voor de veranderingen op een locatie: een school die samenwerkt met een kinderopvanglocatie. Maar wat vraagt het eigenlijk van de betrokken besturen? Daarover gaat deze conferentie.

𝗪𝗶𝗹 𝗷𝗶𝗷 𝗮𝗹𝘀 𝗽𝗲𝗱𝗮𝗴𝗼𝗴𝗶𝘀𝗰𝗵 𝗰𝗼𝗮𝗰𝗵 é𝗰𝗵𝘁 𝗶𝗺𝗽𝗮𝗰𝘁 𝗺𝗮𝗸𝗲𝗻? 𝑫𝒆 𝒕𝒓𝒂𝒊𝒏𝒊𝒏𝒈 𝑲𝒊𝒋𝒌 𝒋𝒆 𝒓𝒊𝒋𝒌 𝒊𝒔 𝒑𝒓𝒆𝒄𝒊𝒆𝒔 𝒘𝒂𝒕 𝒋𝒆 𝒛𝒐𝒆𝒌𝒕 Wil jij je coachgesprekken krachtiger, positiever en effectiever maken? Ontdek de training 𝑲𝒊𝒋𝒌 𝒋𝒆 𝒓𝒊𝒋𝒌 van Kans² en leer coachen op de interactievaardigheden met videobeelden van de pedagogisch medewerker. Een beeld zegt meer dan 1000 woorden.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft de kinderopvangcijfers van het eerste kwartaal van 2025 bekendgemaakt. In het eerste kwartaal van 2025 gingen gemiddeld 922.000 kinderen met kinderopvangtoeslag naar de kinderopvang. Ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024 is dit een stijging van 13.000 kinderen (+1,4 procent).