Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

Intensieve samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang in integrale kindcentra (ikc’s) brengt flinke administratieve uitdagingen met zich mee. In dit nummer van Kindcentrum BBMP zoomen we in op verschillende aspecten daarvan. We bezoeken SCIO Groep en Un1ek, gefuseerde onderwijs/kinderopvang-organisaties die uitgebreid vertellen over hoe hun bestuurders de organisaties managen. Over structuur, taakverdelingen en de rol van ondersteunende diensten.

We hebben veel handen op elkaar gekregen voor het thema van deze Kindcentrum BBMP, leiderschap in de kinderopvang. Het onderwerp leeft, en terecht. Want de meeste lezers van BBMP geven leiding aan kinderopvangorganisaties, groot of klein, of aan delen van een organisatie.

In de kinderopvang leek de afgelopen maanden een bijna weldadige rust te heersen. Deels door een leegloop bij branchepartijen, die zichzelf opnieuw op de rails moeten zetten. Zichzelf opnieuw uitvinden. Personele wisselingen bieden daartoe altijd kansen. Rust was er ook omdat het kabinet Rutte IV was gevallen en iedereen de uitslag van de Tweede-Kamerverkiezingen moest afwachten. Politiek staat alles in de ijskast.

Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen om hun talenten volledig te kunnen ontwikkelen, al bij aanvang van hun leven. Hun ontwikkeling mag niet negatief worden beïnvloed door achtergrond, opleidingsniveau en financiële situatie van de ouders. Kansengelijkheid is de term die we daarvoor hebben bedacht.

Leren en ontwikkelen in allerlei vormen, dat staat in dit themanummer van Kindcentrum BBMP centraal. Lees het als (jezelf) opleiden in brede zin. Bijvoorbeeld via een officiële AD Pep-opleiding, we spreken met de opleidingscoördinator van Fontys. In de opleiding is de T-shaped professional nu meer geïntegreerd in het curriculum.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP veel aandacht voor het binnenklimaat in de kinderopvang. Maar ook voor de laatste stand van zaken in politiek Den Haag, dat worstelt met het thema ‘geld verdienen in de kinderopvang’. Gelukkig zijn er onderzoeksbureaus, waarvan de politiek hoopt dat die een (gouden) ei van Columbus tevoorschijn kunnen toveren.

In dit nummer van kindcentrum BBMP staat op verschillende manieren ‘vertrouwen’ centraal. Vertrouwen in de kinderopvang, het lijkt een vaag begrip. Toch weten we het in deze BBMP heel concreet te maken, door het begrip vanuit verschillende invalshoeken voor kinderopvangprofessionals te belichten.

2023 is een historisch jaar voor magazine BBMP. Ons tijdschrift bestaat 15 jaar. Allereerst maakt ons dat natuurlijk dankbaar, voor het vertrouwen dat we al die jaren van de top en het middenkader van (grote en kleine) kinderopvangorganisaties hebben gekregen. Als echt werkveldblad hebben we talloze bijdragen van enthousiaste (en vaak kritische) betrokkenen uit de kinderopvang mogen publiceren. Die stuk voor stuk hebben bijgedragen aan de verdere volwassenwording en professionalisering van de kinderdagopvang, de buitenschoolse opvang en het peuterspeelzaalwerk.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP een keur aan artikelen over ict in de kinderopvang. Leveranciers vertellen over hun aanbod aan de kinderopvang, al dan niet samen met hun afnemers. Innige samenwerking tussen kinderopvangorganisatie en leverancier blijkt altijd een vereiste.

Soms word je bij het maken van een thema­ nummer ingehaald door actuele ontwikke­ lingen. Zoals bij het thema ‘Werken met teams’ in deze Kindcentrum BBMP. Het is een prachtig nummer, met onderwerpen als: hoe creëer je goed functionerende teams, hoe zorg je voor psychologische vei­ ligheid voor je medewerkers, hoe ga je om met ziekteverzuim, hoe verweer je je tegen een roddelcultuur? Zeer lezenswaardig.

Een leven lang leren, STAP-budgetten, interne cursussen. En interne externe cursussen of juist externe interne cursussen. De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers.

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Bij Kindcentrum BBMP zijn we mensen van de inhoud, we zijn niet anders gewend dan van elk nummer een kwaliteitsvol tijdschrift te maken. Of het nu – dit afgelopen jaar – om de thema’s duurzaamheid, opleidingen of monitoren van kinderopvangkwaliteit gaat.

We leven in roerige tijden. We hebben net – hopelijk – de coronapandemie achter de rug, nu het overgrote deel van ons is ingeënt tegen Covid. En de economie lijkt – vooralsnog – booming, de kinderopvang kan weer draaien als een tierelier.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

Op 25 april 2024 vond de oprichtingsvergadering plaats van een nieuw initiatief: de Kinderopvangraad. Deze raad richt zich op erkenning, herkenning en borging van de waarde van kinderopvang voor kinderen van nul tot dertien jaar. Dat doet dit het door onafhankelijk advies te geven over kinderopvang en zo de waarde van kinderopvang te onderbouwen. ‘De relatief jonge kinderopvang in Nederland is nu volwassen aan het worden en daar hoort een onafhankelijk adviesorgaan bij.’

Nederland moet worden voorbereid op een nieuwe mazelengolf en daarom zijn extra maatregelen nodig. Dat adviseren experts van het Outbreak Management Team (OMT). Het OMT vreest dat binnen afzienbare termijn duizenden kinderen mazelen krijgen door de afgenomen vaccinatiegraad.

Het zal nog minstens vier jaar duren voordat pabo-studenten een gedifferentieerd aanbod kunnen krijgen, voor een bevoegdheid voor onderwijs aan het jongere respectievelijk oudere kind. Dat meldt demissionair onderwijsminister Paul aan de Tweede Kamer. Het is haar reactie op de wens van de Tweede Kamer om vaart te maken met het wetsvoorstel voor differentiatie in de pabo.

Pedagogisch professionals in de kinderopvang krijgen 2,5 procent salarisverhoging en stagevergoedingen gaan flink omhoog. De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) en vakbonden FNV en CNV hebben op 24 april 2024 een principeakkoord bereikt over een overgangscao voor de kinderopvang. De overgangscao loopt van 1 juli 2024 tot en met 31 december 2024.

Eind april 2024 heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de definitieve tekst van de subsidieregeling ‘groepshulpen in de kinderopvang’ gepubliceerd. Deze tijdelijke subsidieregeling biedt een tegemoetkoming in de loonkosten van groepshulpen voor kinderopvangorganisaties. De regeling geeft een impuls aan het aannemen van groepshulpen en hun doorgroei in de kinderopvang.

De kinderopvangtoeslag gaat volgend jaar stapsgewijs omhoog, waarschijnlijk voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen tussen ongeveer 29.400 en 159.200 euro. Dit voorstel is sinds eind april 2024 in internetconsultatie. Het maakt kinderopvang betaalbaarder voor middeninkomens, stimuleert (meer) werken en zorgt ook voor meer zekerheid over het inkomen.

Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Van Gennip heeft de Tweede Kamer een brief gestuurd over de voortgang van de aanpak personeelstekort in de kinderopvang. De minister schrijft dat de kinderopvang in de afgelopen jaren flink is gegroeid, ondanks alle personeelstekorten.

Ook de FNV is voorstander van het kabinetsplan om de kinderopvangtoeslag af te schaffen en de overheidsbijdrage voor kinderopvang voortaan direct aan de opvanglocaties uit te betalen. Maar de bond waarschuwt de politiek middels een brief dat dat geen ‘blanco cheque’ mag zijn. Het gevaar is dan dat het geld in de verkeerde handen terechtkomt.

De sectororganisaties in de kinderopvang zijn gezamenlijk een traject opgestart om te komen tot een routekaart verduurzaming kinderopvang. Deze routekaart beschrijft de huidige situatie (nulmeting), de wettelijke eisen die er nu zijn of gaan gelden in de komende jaren en de ambities die de sector zelf vaststelt.

De minister van SZW heeft de Tweede Kamer geïnformeerd over de resultaten van de LKK-meting over de periode 2022-2023. Om de kwaliteit van de kinderopvang te volgen, laat de minister van SZW jaarlijks een meting uitvoeren met de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang (LKK).

Scholen en opleidingen die de onderwijskwaliteit en basisvaardigheden niet op orde hebben, zouden meer voorbeeld moeten nemen aan scholen waar het wel goed gaat. De onderlinge verschillen tussen scholen en instellingen zijn nu te groot. Dat meldt de onderwijsinspectie in haar rapport De Staat van het Onderwijs 2024.

Het is een krachtig en duidelijk signaal. Binnen een week stonden er 8.243 handtekeningen van ouders, medewerkers, werkgevers en sympathisanten onder de petitie ‘Waardering voor Kinderopvang Professionals’. FNV Zorg & Welzijn startte de petitie omdat de onderhandelingen voor een nieuwe cao Kinderopvang dreigen vast te lopen. Deddy Dorenbos, bestuurder FNV Zorg & Welzijn: ‘We willen een cao die recht doet aan de belangrijke rol die kinderopvangmedewerkers vervullen in de ontwikkeling en zorg van de generaties van de toekomst.’

Geen voorschot voor ouders meer, voortaan moet de kinderopvangtoeslag rechtstreeks worden overgemaakt naar de kinderopvangorganisatie. Ouders krijgen van hun kinderopvangorganisatie dan alleen nog een rekening voor hun eigen bijdrage. Dit stelt het demissionaire kabinet voor, dat zo wil voorkomen dat ouders in de toekomst nog naheffingen krijgen.

De personeelstekorten in de kinderopvang stabiliseren zich en het aantal openstaande vacatures neemt af. Toch kent de sector nog tekorten en wacht een deel van de ouders lang op een plek voor hun kind. Daarom neemt minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) samen met de sector aanvullende acties om de personeelstekorten en wachttijden tegen te gaan.

Op 5 april begint de Kindermuziekweek. Daarom delen we leuke muziekopdrachten voor op de groep. Ga aan de slag en maak van de Kindermuziekweek een feest! De muzikale week duurt van 5 tot en met 14 april. Het thema is dit jaar 'energie'. Daarom gratis opdrachten en boeken waar je energie van krijgt!

Demissionair onderwijsminister Paul wil op scholen achterstanden van leerlingen aanpakken. Achterstanden die vaak al vroeg in hun schoolcarrière beginnen. Vooral kinderen met een niet-westerse achtergrond hebben te vaak een taalachterstand. Daarom onderzoekt zij of kinderen verplicht vanaf 4 jaar naar school moeten. En wil ze kijken of kinderen met taalachterstanden kunnen worden verplicht om vanaf 2,5 jaar naar voorschoolse educatie te gaan.